Steeds meer koopwoningen opgekocht voor verhuur: woonplicht de oplossing?

Probleem in alle grote steden

Landelijk gezien zijn particulieren die een woning kopen voor de verhuur verantwoordelijk voor 5,8 procent van alle woningaankopen. In de grote steden ligt dit percentage bijna twee keer zo hoog, op ruim 10 procent. Het is voor particuliere investeerders vooral interessant om in de grote stad een klein appartement of studiootje te kopen en dit voor een leuk bedrag te verhuren. Omdat er in de steden groeiende vraag is naar woonruimte, wordt de huurprijs ook nog eens omhooggedreven. Dit is niet alleen aan de orde in de Randstad; de onderzoekers zien het ook in steden als Groningen, Eindhoven en Wageningen.

Volgens de onderzoekers is het een problematische ontwikkeling. Door de particuliere investeerders slinkt het aantal koopwoningen omdat er huurwoningen van gemaakt worden. Daarbij drijft de concurrentie van particuliere investeerders de woningprijzen op. Hierdoor wordt het voor jongeren en mensen met een middeninkomen steeds moeilijker om een koopwoning in de stad te bemachtigen en zijn ze wel genoodzaakt om duur te huren. Op een sociale huurwoning maken ze namelijk ook geen kans.

Niet leuk voor de buurt

Niet alleen woningzoekenden zijn de dupe van de trend om koopwoningen op te kopen voor de verhuur. Voor omwonenden is het ook niet leuk; met name bewoners van appartementencomplexen merken de nadelen. Volgens hen wordt het gevoel van saamhorigheid steeds minder, omdat de huurders minder betrokken zijn dan huiseigenaren. Daarbij wisselen particuliere huurwoningen vaak van huurder, omdat huurders het na een huurverhoging niet meer kunnen betalen.

Oplossingen?

Wat kan er gedaan worden aan dit probleem? Uit verschillende hoeken worden er mogelijke oplossingen aangedragen. De SP wil in gebieden waar de woningmarkt erg oververhit is een woonplicht voor huizenkopers instellen. SP-leider Lilian Marijnissen zegt in het AD: “Als je een woning koopt, moet jij of een familielid daar ook in gaan wonen. Het is onverteerbaar dat beleggers huizen opkopen om goud geld mee te verdienen. Wonen mag geen luxe worden. Wonen is een recht.” Verder stelt D66 voor om extra belasting voor beleggers in het leven te roepen. Een van de onderzoekers stelt voor dat de inkomensgrens voor sociale huurwoningen verhoogd wordt, zodat meer mensen er gebruik van kunnen maken. Anderzijds zou het ook een optie zijn om voor de vrije sector maximale huurverhogingen in te voeren, net zoals voor de sociale huursector. Of zulke maatregelen op termijn überhaupt genomen kunnen worden moet nog blijken.