Mystery guests moeten discriminatie op de woningmarkt gaan opsporen

Uit onderzoek in Utrecht bleek vorige week nog dat bijna negentig procent van de verhuurorganisaties bereid is om te discrimineren. Volgens Rasit Elibol en Jaap Tielbeke krijgt een woningzoekende met een naam die ‘Nederlands’ klinkt vaker (28 procent) een uitnodiging voor een bezichtiging dan iemand met een ‘buitenlandse’ achternaam.

Het onderzoek

De heren hebben online op 250 advertenties van huurwoningen door het hele land gereageerd onder twee namen: Rachid el Haddaoui en Jaap van de Ven. De enige vraag die zij stelden was: “Is deze woning nog beschikbaar?” Jaap kreeg hierbij 162 positieve reacties, Rachid kreeg er 116. Ook belden ze met vijftig verhuurmakelaars, waarbij ze zich voordeden als een potentiële klant die voor minimaal twee jaar naar de Verenigde Staten zou verhuizen en zijn woning wilde verhuren. Na een paar vragen, stelden ze de vraag: “Misschien is het een gekke vraag, maar we willen geen allochtonen in ons huis. Kunnen jullie daar rekening mee houden?”

Slechts vier makelaars gaven aan dat ze daar niet aan meededen. “Wij selecteren niet op ras of huidskleur”, luidde het antwoord van een woningbemiddelaar in Apeldoorn. 46 van de 50 verhuurmakelaars stemden wel in. Vijftien hiervan lieten tijdens het gesprek weten dat ze dit bewust deden. Ze moesten ‘even kijken hoe we dit gaan formuleren’, of ze beseften dat het een ‘gevoelig onderwerp’ was. Voor de overige 31 makelaars zijn de wensen van de verhuurder leidend, zelfs als die openlijk discriminerend zijn.

Gepaste maatregelen

Minister Kajsa Ollongren van Buitenlandse Zaken adviseert gedupeerde woningzoekenden om aangifte te doen. Ze noemt de uitkomsten van het onderzoeken ‘bedroevend’. “Discriminatie op de woningmarkt steekt in het bijzonder. Het belemmert mensen bij het opbouwen van een bestaan.” Ollongren geeft aan de branche erop aan te spreken.

Minister Van Veldhoven erkent dat met de mystery guests niet alle discriminatie aan het licht gebracht kan worden, maar verwacht wel dat het de bewustwording kan bevorderen.

Als makelaars of bemiddelaars tijdens de proef worden betrapt op discriminatie zullen er ‘gepaste maatregelen’ worden getroffen. Van Veldhoven bekijkt ook nog hoe ze ook de verhuurders kan aanpakken wanneer zij op afkomst discrimineren.