Gemeenten noemen afschaffen voorrang asielzoekers ‘symboolpolitiek’

Wetswijziging verandert weinig

Minister Blok wil de automatische voorrang die statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning) krijgen op de huurmarkt, afschaffen. Hij vindt dat gemeenten voortaan zelf moeten bepalen of zij deze mensen wel of geen voorrang verlenen.

Gemeenten en woningmarktexperts zijn van mening dat deze wetswijziging weinig verandering zal brengen. Vrijkomende sociale huurwoningen worden namelijk helemaal niet ‘automatisch’ aan statushouders toegewezen, maar moeten verdeeld worden over talloze urgente gevallen. Denk hierbij aan mensen die om medische redenen moeten verhuizen of huurders die hun huis moeten verlaten wegens een stadsvernieuwingsproject.

23.400 te plaatsen asielzoekers in eerste helft 2016

De druk die gemeenten wordt opgelegd om asielzoekers te huisvesten, is groot. Alle gemeenten van Nederland hebben te maken met een taakstelling, waarbij ze ieder half jaar een vastgelegd aantal asielzoekers moeten plaatsen. Dit quotum is essentieel voor de doorstroom in de asielopvang, omdat er zo plaatsen vrijkomen voor nieuwe asielzoekers. In de eerste helft van dit jaar ligt het quotum op 23.400 asielzoekers: 20.000, plus nog eens 3.400 als gevolg van een achterstand uit 2015. Blok houdt vast aan de taakstelling om deze aantallen te halen.

‘Symboolwetgeving’

De vrijheid die gemeentes krijgen om te bepalen wie voorrang krijgt, is volgens lokale bestuurders een illusie. Als gemeenten te weinig asielzoekers plaatsen, dreigt de provincie in te grijpen door de asielzoekers alsnog te huisvesten - op kosten van dezelfde gemeenten. Ook dit beleid laat de minister ongewijzigd, want er is nog steeds sprake van een vluchtelingencrisis.

Bloks plan verandert dus niets aan de situatie en legt de verantwoordelijkheid voor urgente asielzoekersopvang bij gemeenten neer. Jos Wienen, commissievoorzitter van Asiel en Integratie van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten), spreekt hierom dan ook van ‘kwalijke symboolwetgeving’.

Gemeenten hebben geen keus

Wienen is van mening dat het kabinet de verantwoordelijkheid voor asielhuisvesting simpelweg op de gemeenten afschuift. In feite zegt het kabinet, zo stelt Wienen, dat ze begrip hebben voor de burgers die klagen over de voorrang die asielzoekers krijgen, maar dat het niet langer aan het kabinet zal liggen. In plaats daarvan wordt de schuld neergelegd bij “vervelende gemeenten die de huisvesting van asielzoekers urgent verklaren”, aldus Wienen.